Op vraag van Greenpeace hebben burgers in zes Waalse steden zelf een maand lang de luchtkwaliteit gemeten. De resultaten zijn zorgwekkender dan de cijfers van de officiële meetpunten. Van alle deelnemers ademt 60,3% lucht in van matige of slechte kwaliteit, terwijl maar liefst 8,8% geteisterd wordt door zeer slechte kwaliteit die zelfs de wettelijke limiet overschrijdt.
Van 17 augustus tot 14 september 2018 hebben een zeventigtal vrijwilligers in hun straat de luchtkwaliteit gemeten, meer bepaald de hoeveelheid stikstofdioxide (NO2). Stikstofdioxide is een ongezond gas dat wordt uitgestoten door dieselwagens. De deelnemers controleerden de luchtkwaliteit in Doornik, Bergen, La Louvière, Charleroi, Namen en Luik. Ze wonen er in het centrum, in een straat met sporadische tot geregelde passage, of langs een traject met druk autoverkeer. Dat zijn plaatsen waar veel mensen wonen of dagelijks werken. Op deze kaarten kan je zien welke waarden waar gemeten werden.
Onaanvaardbare luchtkwaliteit
Van alle deelnemers ademt slechts 30,9% lucht in van goede of aanvaardbare kwaliteit; 60,3% ademt lucht in van matige tot slechte kwaliteit; en 8,8% ademt lucht in van zeer slechte kwaliteit die de Europese grenswaarde overschrijdt. Deze limiet voor NO2 ligt op een jaargemiddelde concentratie van 40 μg/m³.
Vooral in Luik, Namen en Charleroi wordt die wettelijke limiet nogal eens overschreden. In Namen werd de hoogste concentratie gemeten: de Patenierstraat kampt met een jaargemiddelde NO2- vervuiling van maar liefst 58,60 µg/m3! Deze waarden tonen aan dat veel Waalse burgers dagelijks in stedelijk gebied of langs drukke verkeersaders deze vervuiling door stikstofdioxide ondergaan.
Officiële meetpunten zijn niet realistisch
De meetstations in Wallonië die ons de officiële cijfers over luchtvervuiling bezorgen, bevinden zich in zones met weinig verstedelijking en nauwelijks verkeer. Dat geeft geen correct beeld van de situatie in de stadscentra. Met Greenpeace voerden we daarom onze eigen metingen uit. De gezondheid van Waalse stedelingen, waaronder ook heel wat kinderen, wordt bedreigd door vervuiling. Dat was ook waarom we in 2017 een juridische procedure opstartten tegen het Waalse Gewest. De pleidooien in deze rechtszaak vonden op dinsdag 2 oktober plaats in Namen.
Waalse beleidsmakers kunnen zich niet langer beroepen op de onrealistische resultaten van de huidige meetstations. Luchtvervuiling in stedelijke gebieden moet dringend correct in beeld gebracht worden, om daarna tot actie over te gaan. Dat vraagt om ambitieuze maatregelen van regionale en lokale beleidsmakers: een sterker openbaar vervoer, meer promotie voor wandelen en fietsen, (ultra-)lage emissiezones en circulatieplannen. De ware uitdaging is het weren van diesel- en bezinewagens in de volgende jaren.
– Elodie Mertz is experte Luchtkwaliteit bij Greenpeace België