COP 28 heeft zojuist een finale tekst opgeleverd. Voor het eerst in de geschiedenis van de klimaatonderhandelingen is er een duidelijke oproep om af te stappen van fossiele brandstoffen. Helaas bevat de tekst geen deadlines of precieze ambities, en wordt hij verzwakt door openingen richting zeer problematische technologieën die zogezegd de transitie mogelijk moeten maken. Ook de financieringsmechanismen voor het klimaat zijn onvoldoende versterkt.
“Het signaal dat de fossiele brandstofindustrie zo vreesde, is er: het einde van het fossiele tijdperk, evenals een oproep om hernieuwbare energiebronnen en energie-efficiëntie in dit decennium massaal te verhogen staan zwart op wit in de tekst”, reageert Kaisa Kosonen, klimaatexpert en senior politiek adviseur bij Greenpeace International. “Maar het is begraven onder een hoop gevaarlijke afleidingen en zonder voldoende middelen om het eerlijk en snel te bereiken.”
Hoewel er 700 miljoen dollar is toegezegd om het nieuwe Fonds voor schade en verlies (‘Loss & Damage Fund’) te operationaliseren, krijgen de armste landen in de definitieve tekst niet de middelen die ze nodig hebben om de verwoestende effecten van de klimaatontregeling het hoofd te bieden en de overgang naar hernieuwbare energie te maken.
“Om de vele doelstellingen van het akkoord te bereiken, zullen de rijke landen hun financiële steun aanzienlijk moeten verhogen, maar ze zullen ook de fossiele vervuilers moeten laten betalen. Vorig jaar nog heeft de fossiele brandstofindustrie 4.000 miljard dollar winst gemaakt. Zij zal moeten betalen voor de schade en vernietiging die zij heeft veroorzaakt”, vervolgt Kosonen.
“Dit is niet het historische akkoord dat de wereld nodig had: het heeft veel gaten en tekortkomingen. Maar alles is nog niet verloren. Tijdens deze COP hebben 130 landen, maar ook bedrijven, lokale leiders en vertegenwoordigers van het middenveld een ongekende kracht voor verandering gevormd. Ze moeten nu hun belofte om fossiele brandstoffen uit te bannen in de praktijk brengen. Ze moeten onmiddellijk alle ontwikkelingen stopzetten van fossiele brandstofprojecten die ons nu al over de 1,5°C-grens kunnen duwen.”
België, dat nog steeds vastzit, mist de boot
Ons land, geblokkeerd door Vlaanderen, werd nog steeds geplaagd door interne meningsverschillen en had een groot gebrek aan ambitie op deze COP. “We zijn opnieuw getuige geweest van een triest schouwspel”, besluit Joeri Thijs, woordvoerder van Greenpeace België. “Tussen de kastijding van de COP zelf door minister Demir, die aankondigde dat ze blijft strijden tegen meer klimaatambitie, onze premier die de kans miste om het nieuwe fonds voor de slachtoffers van de klimaatcrisis te steunen, en de verklaring van minister Clarinval dat België de fossiele brandstofindustrie zal blijven subsidiëren, hebben onze politieke leiders de boot gemist. Ons land gaat prat op zijn compromiscultuur, maar het klimaat biedt geen compromis. Elke extra inspanning die we vandaag kunnen doen, elke tiende van een graad opwarming die we kunnen beperken, zal dus doorslaggevend zijn.”