Na een rechtsgang van bijna 3 jaar heeft nu ook de beslagrechter Vlaanderen veroordeeld voor gebrekkig beleid tegen luchtvervuiling in de rechtszaak aangespannen door Greenpeace. De Vlaamse regering is verplicht om spoedig met een veel sterker luchtactieplan te komen dat wel in lijn is met de Europese wetgeving, en moet in tussentijd de door de rechtbank van eerste aanleg opgelegde dwangsommen betalen.
Greenpeace daagde de Vlaamse regering in 2017 voor de rechter omwille van de ongezonde lucht in Vlaanderen, en meer bepaald het blijvend overschrijden van de Europese normen voor stikstofdioxide (NO2). De rechter gaf Greenpeace gelijk en oordeelde dat de Vlaamse regering binnen het jaar na de betekening van het vonnis (6 november 2018) een luchtkwaliteitsplan moest opstellen, dat aantoont hoe deze illegale overschrijdingen zo snel mogelijk weggewerkt kunnen worden.[1]
Het plan waarmee de Vlaamse regering vorig jaar op de proppen kwam, beantwoordde hier hoegenaamd niet aan, oordeelde Greenpeace. “Dit is een vrijblijvend plan zonder tanden. Het bevat geen garanties dat de luchtkwaliteit op korte termijn zal verbeteren. Daarom stuurden wij eind vorig jaar een deurwaarder naar het kabinet van minister Demir, om de naleving van het vonnis af te dwingen via de dwangsom die de rechtbank van eerste aanleg erin opnam”, zegt Valerie Del Re, directeur van Greenpeace België.
Het Vlaams Gewest ging daartegen in verzet en zo kwam de zaak voor de Brusselse beslagrechtbank. Die publiceerde vandaag haar vonnis [2]. Dat vonnis volgt de argumenten van Greenpeace, en bevestigt dat het huidig luchtkwaliteitsplan niet voldoet. “Op vraag van minister Demir had Greenpeace de afgelopen maanden overleg met de minister en de experts in de administratie. Dat leidde helaas niet tot een ambitieuzer plan. Maar in een rechtsstaat moet ook een overheid haar plichten nakomen, en dat wordt bevestigd met dit vonnis”, zegt Johan Verstraeten, advocaat voor Greenpeace in deze rechtszaak.“In de huidige coronacrisis wint dit vonnis nog aan belang. Eerste onderzoeken suggereren namelijk dat luchtvervuiling mensen kwetsbaarder maakt voor de gevolgen van infectieziektes zoals covid-19 [3]. Bovendien sterven er in dit land nog altijd jaarlijks meer dan 9000 mensen vroegtijdig vanwege ongezonde lucht [4]. Dat zijn er bijna evenveel als de 9.822 coronadoden die al in België te betreuren vielen. Met een ambitieus plan voor een betere luchtkwaliteit kan de Vlaamse regering drie vliegen slaan in één klap: gezondheid, klimaat en leefbaarheid“, aldus Valerie Del Re.
Greenpeace zal het geld van de dwangsommen [5] specifiek inzetten in de strijd voor gezondere lucht, zoals met de oprichting van een onafhankelijk fonds om lokale initiatieven te ondersteunen.
Noten:
1] Vlaanderen is al sinds 2010 in overtreding met de NO2-normen van Europa. Het kreeg uitstel tot 2015 maar zal met dit plan in het allerbeste geval pas in 2025 aan de NO2 normen van Europa tegemoet komen, die eigenlijk al vrij laks zijn in vergelijking met wat nodig is voor onze gezondheid. Eind 2018 kreeg ons land hierover nog een aanmaningsbrief van de Europese Commissie: https://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-18-6247_NL.htm
[2] https://www.greenpeace.org/static/planet4-belgium-stateless/2020/07/017f75ba-gpvonnis2020.pdf
[3] https://projects.iq.harvard.edu/covid-pm
[4] https://www.eea.europa.eu/publications/air-quality-in-europe-2019
https://www.thelancet.com/journals/lanplh/article/PIIS2542-5196(19)30059-2/fulltext
[5] De Rechtbank van Eerste Aanleg nam een dwangsom van 1000€/dag bij niet-naleving op in het oorspronkelijke vonnis. Intussen is dit opgelopen tot 265.000€.
Contact:
Persdienst Greenpeace +32 496 26 31 91 – [email protected]