Het Amazonegebied is niet alleen het grootste regenwoud ter wereld. Het is ook al tienduizenden jaren de thuis van haar oorspronkelijke bevolking. Inheemse volkeren doorstonden eeuwen van koloniale invallen om hun thuis te beschermen. We kunnen nog enorm veel leren van dit bijzondere ecosysteem. Het Amazonewoud is vol van leven, onvervangbaar maar toch heel kwetsbaar.
Laat je inspireren door deze 10 fascinerende feiten om actie te ondernemen voor het Amazonewoud:
1 – Het Amazonegebied is het grootste regenwoud ter wereld
Het Amazonegebied strekt zich uit over negen landen in Zuid-Amerika en is met een oppervlakte van 6,7 miljoen vierkante kilometer het grootste tropische woud ter wereld. Om het in perspectief te plaatsen: ze is twee keer zo groot als India, het grootste land in Zuid-Azië. Het grootste deel, ongeveer 60%, ligt in Brazilië. Na het Amazonegebied herbergen het Congobekken en het eiland Nieuw Guinea de grootste resterende regenwouden ter wereld.
2 – Het Amazonegebied is een van de meest biodiverse ecosystemen op aarde
10% van alle bekende dier- en plantensoorten wereldwijd leeft in het Amazonewoud. Van prachtige hyacintara’s tot onverschrokken jaguars en verbazingwekkende roze rivierdolfijnen. De rijkdom aan soorten is verbluffend. Op sommige plaatsen in het Amazonewoud groeien op één hectare meer dan 300 boomsoorten. Dat is ongeveer gelijk aan ⅔ van alle boomsoorten die voorkomen op het ganse Europese grondgebied. Het Amazonegebied is dan ook een van de botanisch rijkste gebieden op aarde.
Uit onderzoek blijkt dat het Amazonegebied minstens 2.716 vissoorten, 427 amfibieën, 371 reptielen, 1.300 vogels en 425 zoogdieren herbergt. Maar het overgrote deel van de biodiversiteit zit vooral bij de insecten, waarvan op dit moment meer dan 2,5 miljoen soorten bekend zijn.
3 – Er leven ongeveer 3 miljoen inheemse mensen in het Amazonewoud
In het Amazonegebied leven meer dan 390 inheemse volkeren, waarvan ongeveer 137 geïsoleerde groepen die ervoor gekozen hebben om ongecontacteerd te blijven.
In Brazilië woont meer dan de helft van de inheemse bevolking in het Amazonegebied. Maar het grootste tropische woud ter wereld is ook de thuis van vele andere traditionele gemeenschappen. Hoewel zij geen oorspronkelijke bewoners van het woud zijn, wonen ook zij al generaties lang in het bos, zoals Rubbertappers,Ribeirinhos – die de rivieroevers van de Amazone bewonen – en Quilombolas, Afro-Braziliaanse gemeenschappen die afstammen van tot slaaf gemaakte mensen.
4 – In het Amazonegebied wonen meer dan 40 miljoen mensen
Het Amazonegebied is niet alleen een uitgestrekt regenwoud met een rijke biodiversiteit en een thuis voor de inheemse bevolking – er bevinden zich ook verschillende steden. In Brazilië zijn dat Manaus, een industrieel centrum met 2,2 miljoen inwoners, en Belém, waar in november 2025 de Klimaatconferentie van de Verenigde Naties (COP30) wordt gehouden.
Het leven van alle mensen die er wonen is intrinsiek verbonden met het bos. Ze zijn ervan afhankelijk voor hun voedsel en zoet water. Het bos heeft ook een klimaatregulerende functie. De rook van de bosbranden in het Amazonegebied heeft directe gevolgen voor de mensen in de regio, verduistert de lucht en veroorzaakt ademhalingsproblemen bij de bevolking, vooral bij kinderen en ouderen.
5 – Het Amazonegebied is van vitaal belang voor het wereldklimaat
Het Amazonegebied slaat naar schatting ongeveer 123 miljard ton koolstof op, zowel boven als onder de grond, waardoor het een van de meest cruciale “koolstofreservoirs” op aarde is en essentieel in de strijd tegen de klimaatcrisis. Maar, studies tonen aan dat door branden en ontbossing, aangetaste gebieden in het Amazonegebied nu meer CO₂ in de atmosfeer uitstoten dan ze absorberen. Dit vormt een grote bedreiging voor het wereldklimaat. Het beschermen van de Amazone betekent het beschermen van de toekomst van iedereen.
6 – Branden in het Amazonegebied zijn meestal aangestoken
In tegenstelling tot bosbranden in Californië, het Middellandse Zeegebied en andere delen van de wereld waar branden ook vaak een natuurlijke oorzaak hebben, zijn de meeste branden in het Amazonegebied door mensen veroorzaakt. In het Amazonewoud wordt vaak brand gesticht om plaats vrij te maken voor landbouw en weiland. Dit is doorgaans illegaal, net als ontbossing. Dit heeft een grote invloed op de lokale biodiversiteit, de gezondheid van de bevolking in de regio en op het wereldklimaat, omdat de branden grote hoeveelheden koolstof in de atmosfeer brengen.
7 – Veeteelt is de belangrijkste oorzaak van ontbossing in het Amazonegebied
De uitbreiding van de landbouw in het Amazonegebied zet het bos steeds meer onder druk. Volgens een onderzoek wordt 90% van de ontboste gebieden in het Braziliaanse Amazonegebied omgezet in weiland voor de productie van vlees en zuivel. Dit betekent dat het voedsel dat we eten een band kan hebben met de ontbossing van het Amazonegebied.
We moeten er bij onze regeringen op aandringen om te stoppen met het kopen van goederen afkomstig uit bosvernietiging en ervoor te zorgen dat de toeleveringsketens vrij zijn van ontbossing. Een sterkere bescherming van het Amazonegebied is daarbij van groot belang.
8 – Illegale goudmijnen: een bedreiging voor inheemse volkeren
Illegale goudwinning in inheems gebied in Brazilië is in amper vijf jaar tijd, tussen 2018 en 2022, met 265% gestegen. Deze activiteit vormt een ernstige bedreiging voor de gezondheid en het leven van inheemse volkeren.
Illegale goudwinning, vervuilt rivieren, vergiftigt gemeenschappen met kwik en brengt dood en geweld naar hun gebieden. Maar illegale goudwinning heeft niet alleen gevolgen voor het bos en de inheemse bevolking. Een recent onderzoek toonde aan dat met kwik verontreinigde vis wordt verkocht op markten in grote steden in het Amazonegebied, waardoor de gezondheid van miljoenen mensen gevaar loopt.
9 – Het Amazonegebied nadert een gevaarlijk kantelpunt
Ongeveer 17% van het Amazonegebied is al ontbost en wetenschappers waarschuwen dat we gevaarlijk dicht bij een ‘point of no return’ komen. Wetenschappers waarschuwen dat als we tussen de 20% en 25% van het Amazonegebied kwijtraken, het Amazonewoud haar vermogen kan verliezen om haar eigen vochtigheid op te wekken, wat zou kunnen leiden tot minder regenval, hogere temperaturen en een zichzelf versterkende cyclus van uitdroging en degradatie.
Als gevolg daarvan zouden grote delen van het regenwoud kunnen veranderen in een droger, savanne-achtig ecosysteem, dat niet in staat is om haar rijke biodiversiteit in stand te houden. Dit zou rampzalige gevolgen hebben voor het wereldklimaat, lokale gemeenschappen en het ecologisch evenwicht van de planeet.
10 – De klimaatconferentie vindt dit jaar plaats in het Amazonegebied
COP30, de 30ste klimaatconferentie van de Verenigde Naties, vindt in november 2025 plaats in Belém, de op één na grootste stad in het Braziliaanse Amazonegebied. Tijdens de conferentie komen vertegenwoordigers van landen over de hele wereld bijeen om te praten over maatregelen om het klimaat te beschermen.
Overal ter wereld zien en voelen we nu de gevolgen van de klimaatcrisis. Dit is onze kans om van onze politieke leiders te eisen dat ze niet alleen woorden maar ook dringend actie ondernemen. Ze moeten stoppen met het verlenen van overheidssteun aan industrieën die onze aarde vernietigen.
In plaats daarvan moeten onze leiders echte oplossingen die al voorhanden zijn, erkennen, nastreven en ondersteunen – oplossingen die het regenwoud en haar bewoners centraal stellen. De inheemse bevolking heeft vaak een grote kennis over het duurzaam beheer van het woud en die kennis moet worden gerespecteerd en gehoord. Die tijd is nu gekomen.
Samen maken we het verschil!
Sluit je aan bij de beweging en eis respect voor het Amazonewoud.
